از سماع تا وجد

Authors

سهیلا موسوی سیرجانی

abstract

سماع و وجد از امور پسندیده و رسوم اختیاری در نزد صوفیه است که ایشان آن را به اجتهاد خود وضع کرده اند، بنابراین می توان انتظار داشت که علاوه بر معنای ظاهری، پوشیدگی هایی نیز در این رسم و امر باشد. هدف از تدوین این مقاله، دستیابی به این سرّ و نیک فهمیدنِ این رسم است.در نزد این طایفه، سماعِ درست، شنیدن به حق است و شنیدنِ هر چیز بر پایة حق و حقّانیت آن. این امر بنای آن می گردد که اهل سماع با عنایت به بحث وجد در سه طبقه جای گیرند: طبقة اول ابنای حقایق هستند که در سماع، گفت و گوی خود با حق را می شنوند. ایشان را «واجدان مفتون» خوانند.طبقة دیگر اهل مناجات اند که به واسطة درک معانی کلام و ابیات، سماع ایشان به گونة خطاب دل ایشان با حق است. ایشان را «واجدان مغلوب» خوانند.اما طبقة سوم که حقانیّت شان در نزد صوفیه محرز است را فقرای مجرد نامیده اند زیرا سماع ایشان به دلیل بریدن از جملة تعلقات دنیایی، حقیقی و با صفایِ باطن است. صوفیه ایشان را «واجدان منظور» می نامند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

از سماع تا رؤیت (سماع قرآن از نگاه عارفان)

سماع در اصطلاح به شنیدن، سرور، دست‌افشانی و پایکوبی صوفیان گفته می‌شود. این حالات درظاهر به غنا نزدیک است و به‌همین‌دلیل، موضوع سماع موجب اختلاف‌نظر فقها و اهل‌حدیث با عارفان شده است. علما، برپایه دسته‌ای از احادیث، سماع را حرام دانسته‌اند و عارفان با استناد به قرآن و شمار دیگری از احادیث، آن را جایز شمرده‌‌اند. عارفان، اساس سماع را بر احوال درونی و تجارب عرفانی مستمع نهاده‌اند، نه صرفاً بر مسمو...

full text

از تطبیق ادراکی- حسی تن‌ها تا تعالی آن‌ها در رقص سماع

حدودا ً بیست سالی می‌شود که در غالب گفتمان‌های علوم انسانی، تن به موضوعی همه جا حاضر و مهم تبدیل شده است. در واقع با پدیدارشناسی هوسرل و خصوصا ً مفاهیم اصلی پدیدارشناسی مرلو پونتی بود که مسئله و پرسشانه‌ی تن به عامل ِ اصلی جهت ایجاد تغییر و تحول و همچنین به روز کردن علوم انسانی متفاوت تبدیل شد. اساسا ً مسئله تن که با سیطره ساختارگرایی برای مدت طولانی از مطالعات نشانه‌شناسی طرد شده بود، در سال‌های ه...

full text

بررسی سماع در متون تصوف (از آغاز تا قرن هشتم)

با شکل گیری تصوف به عنوان یک خط مشی در مسیر دست یابی به حقیقت به مرور آدابی در جمع صوفیان شکل گرفت که از جمله این آداب سماع بود. این ادب و آیین به عنوان عنصری تهذیبی و تعلیمی در طول دوره های مختلف به تدریج صورتهایی پیدا کرد و مولفان به تناسبات دریافت خود و مقتضای زمانه برای آن تعریف و حدود و قیودی را معین کردند. طبیعی بود که سماع به هر صورتی که اجرا می شد دارای پیوندی عمیق با موسیقی بود چرا که ...

15 صفحه اول

رقص سماع

اکنون “صنعت تایر ایران” ششمین دهه‌ی فعالیت خود را دنبال می‌کند و در این رهگذر، فراز و فرودهایی را پیموده و به‌طورمسلم تا رسیدن به سر منزل مقصود، راهی طولانی در پیش دارد. برای این‌که صنعت تایر به مقیاس‌های تولیدی قابل انطباق با استانداردهای جهانی برسد و این‌که آوازه‌ی برندهایش از مرزهای جغرافیایی کشور عبور کند و به مفهوم واقعیِ کلمه‌، تولید ناب در کلاس جهانی داشته باشد؛ به‌طور قطع نیازمند تفکر وی...

full text

سماع و مولانا

سماع نوعی بوجد آمدن در هنگام از خود بدرشدگی عارفان است، که هویت آن را با مولانا می‌شناسند. مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، موسیقی و حقیقت نهفته در آن را دریافته، توانسته است بشنود که از هر ذره صدایی برمی‌آید و خدا را می‌خواند و این دریافت همواره او را از خود بی‌خود کرده و به سماعش واداشته است. در این نوشتار پس از شرح نحوة سماع در زمان ابوسعید ابوالخیر و نیز زمان مولانا و بررسی ارتباط‌ها و تفاوت‌ها...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

Publisher: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

ISSN 2008-4420

volume 3

issue 7 2007

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023